Borelioza z Lyme to najczęściej diagnozowana choroba odkleszczowa w Polsce. Wywoływana jest przez bakterie z rodzaju Borrelia, przenoszone głównie przez kleszcze Ixodes ricinus. W 2022 roku w Polsce zarejestrowano aż 17 369 przypadków boreliozy, co odpowiada średniej zapadalności 45,2 na 100 000 mieszkańców.

Czy choroba z Lyme występuje równomiernie w całym kraju?

Zdecydowanie nie. Na mapie Polski można dostrzec wyraźne zróżnicowanie regionalne w liczbie zachorowań na boreliozę.

Najwięcej przypadków boreliozy w 2022 roku odnotowano w województwach:

• Małopolskim – 2737 przypadków,

• Śląskim – 2132 przypadki,

• Mazowieckim – 1599 przypadków.

Najmniej przypadków zarejestrowano w:

• Świętokrzyskim – 316 przypadków,

• Lubuskim – 497 przypadków,

• Kujawsko-Pomorskim – 528 przypadków.

Gdzie ryzyko zachorowania na boreliozę było największe?

Najwyższą zapadalność (czyli liczbę zachorowań w przeliczeniu na 100 000 mieszkańców) odnotowano w:

• Podlaskim – 81,2 na 100 tys.,

• Małopolskim – 79,8,

• Lubelskim – 76,8.

Najniższą zapadalność miały województwa:

• Łódzkie – 22,6 na 100 tys.,

• Wielkopolskie – 25,1,

• Kujawsko-Pomorskie – 26,2.

Hospitalizacje – czyli jak często przebieg boreliozy był poważny?

W 2022 roku hospitalizacji wymagało 776 osób, co stanowiło 4,5% wszystkich chorych.

Najwięcej hospitalizacji odnotowano w:

• Łódzkiem – 75 osób (13,9% przypadków – najwyższy odsetek w kraju),

• Śląskim i Małopolskim – po 73 osoby (odpowiednio 3,4% oraz 2,7% chorych).

Najniższy odsetek hospitalizacji był w:

• Lubuskiem – 1,6%,

• Małopolsce – 2,7%,

• Świętokrzyskim – 3,2%.

Jak wygląda sytuacja w poszczególnych województwach?

Dla lepszego zobrazowania sytuacji w różnych częściach Polski, poniżej prezentujemy krótkie podsumowanie danych z każdego województwa:

Dolnośląskie

W województwie dolnośląskim odnotowano 841 przypadków boreliozy z Lyme, co daje zapadalność na poziomie 29,1 przypadków na 100 tys. mieszkańców. Pod względem liczby przypadków Dolnośląskie zajmuje 9. miejsce, natomiast pod względem zapadalności 11. miejsce w kraju. Obie wartości są nieznacznie poniżej średniej krajowej. Hospitalizacji wymagało 69 osób, co stanowiło 8,2% wszystkich przypadków – jeden z najwyższych odsetków w Polsce.

Kujawsko-Pomorskie

W kujawsko-pomorskim liczba zachorowań na boreliozę wyniosła 528, co przekłada się na zapadalność 26,2 na 100 tys. mieszkańców. Województwo zajmuje 14. miejsce pod względem liczby przypadków oraz 14. miejsce pod względem zapadalności. Hospitalizacji wymagało 38 osób, co stanowiło 7,2% wszystkich zgłoszonych przypadków.

Lubelskie

W województwie lubelskim zgłoszono 1559 przypadków boreliozy, co przekłada się na bardzo wysoką zapadalność – 76,8 na 100 tys. mieszkańców, czyli 3. miejsce w kraju. Lubelskie zajmuje również 4. miejsce pod względem liczby przypadków. Hospitalizacji wymagało 75 osób, co stanowiło 3,5% wszystkich chorych.

Lubuskie

W lubuskim odnotowano 497 przypadków boreliozy, co daje zapadalność na poziomie 50,6 na 100 tys. mieszkańców. Mimo relatywnie niskiej liczby przypadków (miejsce 15.), zapadalność klasyfikuje województwo na 8. miejscu w kraju. Hospitalizacji wymagało 8 osób, co stanowiło jedynie 1,6% wszystkich przypadków – najniższy odsetek w Polsce.

Łódzkie

W województwie łódzkim zgłoszono 540 przypadków boreliozy z Lyme, co przekłada się na zapadalność 22,6 na 100 tys. mieszkańców, najniższą w całej Polsce. Łódzkie zajmuje 13. miejsce pod względem liczby przypadków i 16. miejsce pod względem zapadalności. Hospitalizacji wymagało 55 osób, co stanowiło 13,9% wszystkich przypadków – najwyższy odsetek hospitalizacji w kraju.

Małopolskie

W małopolskim liczba zachorowań na boreliozę wyniosła 2737, a zapadalność 79,8 na 100 tys. mieszkańców – odpowiednio 1. i 2. miejsce w kraju. Hospitalizacji wymagało 73 osoby, co stanowiło tylko 2,7% wszystkich przypadków – jeden z najniższych odsetków hospitalizacji.

Mazowieckie

W województwie mazowieckim zarejestrowano 1599 przypadków boreliozy – 3. miejsce w kraju. Zapadalność wyniosła 29,0, co klasyfikuje region na 12. miejscu pod względem ryzyka zachorowania. Hospitalizacji wymagało 55 osób, co stanowiło 3,4% wszystkich zgłoszonych przypadków.

Opolskie

W opolskim odnotowano 509 przypadków boreliozy, co przekłada się na bardzo wysoką zapadalność 63,1 na 100 tys. mieszkańców – 4. miejsce w kraju. Pod względem liczby przypadków Opolskie zajmuje jednak 12. miejsce. Hospitalizacji wymagało 37 osób, co stanowiło 6,2% wszystkich przypadków.

Podkarpackie

W województwie podkarpackim zgłoszono 1226 przypadków boreliozy, co przekłada się na zapadalność 58,9 na 100 tys. mieszkańców – 7. miejsce w kraju. Podkarpackie zajmuje 6. miejsce pod względem liczby przypadków. Hospitalizacji wymagało 65 osób, co stanowiło 5,3% wszystkich chorych.

Podlaskie

W podlaskim liczba zachorowań na boreliozę wyniosła 930, a zapadalność 81,2 na 100 tys. mieszkańców – to najwyższy wynik w kraju. Podlaskie zajmuje 7. miejsce pod względem liczby przypadków. Hospitalizacji wymagało 46 osób, co stanowiło 4,9% wszystkich przypadków.

Pomorskie

W województwie pomorskim zgłoszono 1480 przypadków boreliozy, co przekłada się na zapadalność 62,8 na 100 tys. mieszkańców – 5. miejsce w kraju. Pomorskie zajmuje również 5. miejsce pod względem liczby przypadków. Hospitalizacji wymagało 60 osób, co stanowiło 4,1% wszystkich chorych.

Śląskie

W województwie śląskim odnotowano 2132 przypadki boreliozy, co daje 2. miejsce w kraju pod względem liczby zachorowań. Zapadalność wyniosła 48,9, co plasuje Śląskie na 9. miejscu. Hospitalizacji wymagało 73 osoby, co stanowiło 3,4% wszystkich przypadków.

Świętokrzyskie

W województwie świętokrzyskim zgłoszono 316 przypadków boreliozy, co przekłada się na zapadalność 26,7 na 100 tys. mieszkańców. Świętokrzyskie zajmuje 16. miejsce pod względem liczby przypadków i 13. miejsce pod względem zapadalności. Hospitalizacji wymagało 10 osób, co stanowiło 3,2%.

Warmińsko-Mazurskie

W warmińsko-mazurskim odnotowano 840 przypadków boreliozy, co przekłada się na zapadalność 61,3 na 100 tys. mieszkańców – 6. miejsce w kraju. Pod względem liczby przypadków województwo zajmuje 10. miejsce. Hospitalizacji wymagało 41 osób, co stanowiło 4,9% wszystkich przypadków.

Wielkopolskie

W województwie wielkopolskim zgłoszono 876 przypadków boreliozy, co przekłada się na zapadalność 25,1 na 100 tys. mieszkańców. Wielkopolskie zajmuje 8. miejsce pod względem liczby przypadków i 15. miejsce pod względem zapadalności. Hospitalizacji wymagało 46 osób, co stanowiło 5,3%.

Zachodniopomorskie

W zachodniopomorskim odnotowano 672 przypadki boreliozy, co daje zapadalność 40,8 na 100 tys. mieszkańców – 10. miejsce w kraju. Pod względem liczby przypadków województwo plasuje się na 11. miejscu. Hospitalizowanych zostało 25 osób, co stanowiło 3,7%.

Borelioza w Polsce: Porównanie 2022 vs 2021

W porównaniu do roku 2021, w 2022 roku nastąpił wyraźny wzrost liczby przypadków boreliozy z Lyme w Polsce. W 2021 roku zgłoszono 12 500 przypadków, natomiast w 2022 roku było ich już 17 369 – to oznacza wzrost o ponad 39% w skali roku. Wzrosła również zapadalność – z 32,8 do 45,2 na 100 000 mieszkańców.

Tak wyraźny wzrost może mieć kilka przyczyn. Jedną z głównych jest zdecydowanie poprawa systemu raportowania po zniesieniu pandemicznych obostrzeń.

Zarówno liczba przypadków, jak i zapadalność pokazują, że borelioza z Lyme jest jednym z najważniejszych zagrożeń zdrowotnych związanych z kleszczami w Polsce. Znajomość regionalnych różnic w liczbie zachorowań, zapadalności oraz hospitalizacji może pomóc w podejmowaniu decyzji zdrowotnych i planowaniu działań profilaktycznych na poziomie lokalnym i krajowym.

REFERENCJE:

1. Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce w 2021 roku, Państwowy Zakład Higieny
2. Piotrowski M, Rymaszewska A. The Impact of a Pandemic COVID-19 on the Incidence of Borreliosis in Poland. Acta Parasitol. 2022 Jun;67(2):1007-1009. DOI: 10.1007/s11686-021-00495-0